Pandrecht op assurantieportefeuille

HR 6 december 2019, Rechtspraak Insolventierecht 2020/2

Kan een pandrecht op een assurantieportefeuille worden gevestigd?

Met deze uitspraak beantwoordt de Hoge Raad de principiële vraag – die rechtspraak en literatuur verdeeld hield – of een assurantieportefeuille in zijn geheel verpand kan worden. Het antwoord luidt ontkennend.

Verpandbaar is een voor overdracht vatbaar, niet-registergoed. Op grond van het wettelijk stelsel zijn slechts individuele zaken of vermogensrechten als goed aan te merken. Nu in cassatie tot uitgangspunt dient dat een assurantieportefeuille een samenstel van overeenkomsten en goodwill is, past verpandbaarheid daarvan niet in het wettelijk stelsel van het goederenrecht.

De vraag dringt zich op of de Hoge Raad anders zou hebben geoordeeld, indien het begrip assurantieportefeuille anders zou zijn gedefinieerd. De Raad was gebonden aan de door partijen niet bestreden vaststelling van het begrip door de rechtbank: een samenstel van overeenkomsten en goodwill. Maar wat als bijvoorbeeld het element goodwill zou vervallen?

Het oordeel van de Hoge Raad zal mogelijk gevolgen hebben voor de financieerbaarheid van de activiteiten van een assurantietussenpersoon. 

J.A. Stal